NA EEN MEDISCHE FOUT VERANDERT DE ZORG IN EEN KIL MONSTER

Het was Bob Smalhout, rebel in de medische wereld, die zijn hele leven streed tegen de doofpot als er een medische fout werd gemaakt. Vorig jaar op 2 juli overleed de professor. Zijn strijd om de versterking van de positie van de patiënten, die slachtoffer zijn van de fouten van zijn collega’s in witte jassen, is nog lang niet klaar.

Dat bewijst onder meer deze week de opschudding rond het Tergooiziekenhuis, waar de directie de familie van een overleden patiënt, na een ernstige medische fout een zwijgplicht oplegde en de politie er zo buiten hield.

Dit is slechts het topje van de ijsberg. Zembla onthulde recent al schandalen in Utrecht en Amsterdam. De Onderzoeksraad voor Veiligheid stelt dat het om 2000 medische fouten per jaar gaat.

Het ging Bob Smalhout vooral om de erkenning van de fout. Om de empathie met de patiënt en zijn familie. In de praktijk staat het slachtoffer er namelijk helemaal alleen voor. De betrokken medicus (soms tegen wil en dank) moet zich van de ziekenhuisdirectie stil houden vanwege de dreigende schadeclaim en de verzekeraars brengen de slachtoffers tot razernij door jarenlange procedures te voeren, waar een normaal mens onpasselijk van wordt.

De stichting prof. dr Bob Smalhout is in oprichting. Dat doen we omdat we vinden dat de missie van Smalhout op het terrein van de medische missers moet worden voortgezet. Dat is ontzettend nodig: de medische wereld is een bastion of zelfs erger als er fouten zijn gemaakt. Dan verandert de zorg in een kil monster, bang voor reputatieschade en een hoge schadeclaim.

Gedupeerden willen in de eerste plaats dat de fout of de complicatie bij een medische ingreep wordt erkend. De gevolgen beïnvloeden soms levenslang de kwaliteit van het leven tot en met volledige arbeidsongeschiktheid.

Deze week ook weer. Ik ontmoette een slachtoffer die na een verkeerde diagnose en een fatale behandeling in een dramatische, juridische procedure belandde. Het is een van de talloze drama’s die zich afspelen in ons land, terwijl het veel fatsoenlijker kan worden geregeld.

Ander voorbeeld. Bijna verlamde vrouw procedeert drie jaar tegen een verzekeraar na een medische fout. Weer ander verhaal: gerommel met patientendossiers om de waarheid te verbloemen.

De Smalhout-stichting met voorzitter Hans Kraak uit Utrecht en bestuurslid Rob Florijn ontdekt steeds weer dat het systeem in ons land niet deugt. Tot dusver wordt er een warme klamme deken over de fout gelegd en ligt de bewijslast bij de patiënt die vaak wordt bijgestaan door op geld beluste letselbureaus.

,,Het moet echt compleet anders in dit land,” zegt Kraak. ,,We gaan als stichting niet de strijd aan met de medische wereld. Want ook artsen zijn maar mensen en fouten kunnen worden gemaakt. Het gaat ons, in het belang van de patient, om de erkenning van de fout en de fatsoenlijke afhandeling. 

Waar kunt u aan denken? Inderdaad, er moet een actieve meldingsplicht komen van medische missers.  Een compensatiefonds voor slachtoffers van medische missers, zoals dat ook in andere landen bestaat, zou een uitstekende oplossing bieden. Na een medische misser wordt de bewijslast nu echter meteen omgekeerd. Als er zo’n fonds bestaat, krijgt de patiënt zijn schadebedrag en knokken de directie en de verzekeraar de rest onderling later uit. Waarom niet permament een webcam in de operatiekamer? Waarom wel een ouderenambassadeur, een jongerenombudsman en waarom geen ombudsman medische missers?

Maar er is meer.

In deze tijd kunnen we restaurants, taxi’s, hotels, huizen etc. reviewen via digitale platforms. Waarom is het niet mogelijk om de geschiedenis van iedereen die in de medische zorg werkzaam is met een druk op de knop transparant te krijgen? Hoeveel operaties voert de betrokkene uit, waar heeft hij of zij gewerkt en als er sprake is van een waarschuwing, berisping of zelfs schorsing waarom wordt dat ook niet gewoon transparanter voor de patiënten. Heeft u bijvoorbeeld wel eens het big-register bekeken?

Als ik met het meest kostbaarste bezit bij een medicus kom, wil ik weten met wie ik te maken heb als ik weerloos op de snijtafel lig en het mes erin gaat. U toch ook?

Het werk van de roemruchte Telegraafcolumnist Bob Smalhout moet worden afgemaakt.

Sjuul Paradijs