Het idee is simpel doch ingrijpend.
We richten een politieke partij op waarvan de leden digitaal voortdurend lokaal en nationale kwesties krijgen voorgelegd van hun volksvertegenwoordigers. Dag in dag uit mogen de aangesloten leden van de Referendum Partij Nederland via hun mobieltje beslissen over referendumvragen. De gekozen volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer, Provinciale Staten en gemeenteraad doen niets anders bij de stemmingen dan het volgen van de uitstag van het interne partijreferendum.
Waarom zouden vertegenwoordigers van de referendumpartij, die het mandaat hebben van hun leden en kiezers, afwijken van de meerderheid van hun partij? De leden hebben tenslotte hen in het politieke zadel geholpen.
Ons huidige systeen, waarbij we een keer per vier jaar onze stem kunnen laten gelden, en het daarna overlaten aan ‘professionals’ (lees hier voor het gemak politici), is ontstaan toen de straten nog geurden naar paardenmest, communicatie verliep via een geschreven brief, vrouwen en degenen die geen belasting betaalden niet mochten stemmen.
Daardoor ontstond een systeem met partijen en volksvertegenwoordigers, die zonder last en ruggespraak, vier jaar lang aan de slag konden. Het volgende peilmoment was pas vier jaar later. Arrogantie, machtswellust en politieke vervreemding liggen op de loer.
De enige staatsrrechtelijke vernieuwing in de afgelopen 100 jaar waren de referenda (correctief en adviserend) en de directe verkiezing van van een gezagsdrager, zoals de premier of een burgemeester. In alle gevallen heeft de politieke professional niet echt zin om, eenmaal gekozen, politieke macht af te staan aan het electoraat.
Nu, in deze digitale wereld, is het mogelijk om straks als lid van de Referendum Partij Nederland in een minuutje uw volksvertegenwoordigers te laten weten hoe ze moeten stemmen. Directe invloed krijgt u. De meest ultieme vorm van politieke betrokkenheid, waarbij uiteraard uw eigen volksvertegenwoordigers zich uiteraard houden aan de partij-afspraken.
Drie maanden geleden kwam een gisse ondernemer met dit plan bij mij op de koffie.
Voor iemand die is opgegroeid met het huidige systeem van politieke partijen zijn er duizend argumenten tegen de Referendum Partij Nederland te verzinnen. Want beslist u als partijlid dan ook over zaken als leven en dood, oorlog en vrede, aanleg van dijken, het maken van wetten of monetaire aangelegenheden waar u helemaal geen kaas van heeft gegeten? Of is het niet gewoon prettig om slechts een keer in de vier jaar naar de stembus te hoeven gaan en in de tussentijd je te ergeren en te schelden op de professionals?
Daarom is de schrik over Brexit ook zo groot. Blijven in de Europese Unie was rationeel beter voor het Verenigd Koninkrijk en de EU. Maar de kiezers vinden dus blijkbaar iets anders.
De Referendum Partij Nederland dus. Wie lid wordt, krijgt een app op zijn telefoon en mag zelf elke dag stemmen. De Grondwet hoeft niet te worden veranderd, de Kieswet evenmin. De nieuwe partij zal maximaal zijn leden betrekken bij actuele kwesties en de leden zullen zich gaan verdiepen in de argumenten want ze hebben directe invloed.
Hoezo een kloof tussen politiek en samenleving?