door Theo Jongedijk
Een van de zeer weinige mogelijkheden, zo niet de enige, om vervroegd opgebouwde pensioenrechten te laten uitbetalen, is gedurende een jarenlang buitenlands verblijf. Mijn vrouw en ik verbleven van 1998 tot en met 2003 beroepshalve in Berlijn.
In die periode besloten wij haar vergaard ouderdomskapitaal te laten overmaken. Het ging om een betrekkelijk gering bedrag dat bovendien ook niet waardevast bleek te zijn. Het pensioenfonds maakte het geld keurig over. Ongeveer een jaar later moest er vanwege de belastingen nog correspondentie over worden gevoerd. Het pensioenfonds richtte die brief aan de erven van mijn vrouw. Er was uitbetaald. Die handeling werd administratief bij het pensioenfonds haar verklaring van overlijden. De bloemen en taart die ik claimde als genoegdoening, mijn vrouw is nog altijd in leven, kwamen er niet, wel een keurige excuusbrief.
College Pieter Omtzigt
Aan dit voorval, hoe gemakkelijk je in een ingewikkeld systeem kan worden doodverklaard, moest ik denken, toen het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt in het parlement een college gaf over het huidige en mogelijk toekomstig wettelijke kader van onze pensioenen.
Omtzigt sprak de vrees uit dat een nog ingewikkelder systeem dan het thans gangbare de rechterlijke macht in grote problemen gaat brengen door alle procedures die rechthebbenden gaan aanspannen als zij ontdekken te worden gedupeerd. Dat is niet ondenkbeeldig. Hoe moet er een rechtvaardige verdeling komen om alle belanghebbenden het hun toekomende deel van de megapensioenpot van 1500 miljard euro toe te kennen?
Dat is een rekenkundig hoogstandje waar zelfs een kwantumcomputer moeite mee zal hebben.
‘Pijnlijke voeten’
Schrijnender is dat ‘de politiek’ rechthebbenden geen directe invloed geeft op de besluitvorming. Ieder zijn of haar eigen pensioenpotje klinkt prachtig, maar alleen al het feit dat de regering – mogelijk – niet eens elk onderdeel van het plan, de kleine lettertjes dus, wil gaan behandelen, Omtzigt pleit hier vurig voor, is verontrustend.
Wetgeving aanpassen aan veranderende tijden kan zinvol zijn. Vaste banen zijn er steeds minder. Zelfstandigen juist meer. De verhouding werkenden en niet-werkenden groeit scheef en een pensioenverplichting kan latere armoede voorkomen.
Maar moet daarvoor het hele systeem, wellicht het beste ter wereld, op de schop?
Met alle risico’s van dien.
Wie oude schoenen weggooit, zonder te weten of er goedpassende nieuwe voorradig zijn, verliest het recht om te klagen over pijnlijke voeten.
